In 2022 vielen 745 verkeersdoden, het hoogste aantal in 15 jaar. Met name fietsers zijn vaker slachtoffer (290 doden). Maar ook onder automobilisten is het aantal dodelijke slachtoffers toegenomen, tot 221. De ambitie van het kabinet om het aantal verkeersslachtoffers in 2050 terug te brengen tot nul is daarmee verder weg dan ooit. Om het aantal verkeersslachtoffers naar beneden te brengen zijn forse investeringen in onder meer verkeershandhaving en fietsveiligheid noodzakelijk. Met de 500 miljoen euro investeringsimpuls Verkeersveiligheid voor de verbetering van infrastructuur wordt een stap in de goede richting gezet. Maar dit is onvoldoende om het tij te keren.
Investeer in de veiligheid van fietsers en vergroot de handhavingscapaciteit om onveilig verkeersgedrag terug te dringen. Dat nadrukkelijke verzoek doet de Verkeersveiligheidscoalitie aan het nieuwe kabinet. De Verkeersveiligheidscoalitie is een samenwerkingsverband van maatschappelijke organisaties, private partijen en kennisinstellingen.
“De enorme stijging van het aantal verkeersslachtoffers vraagt om ingrijpen, verkeersveiligheid verdient blijvend een hoge prioriteit. Breed in de maatschappij, binnen de leasesector, bij werkgevers en werknemers. Als autoleasebranche, met in totaal bijna 1,3 miljoen voertuigen op de Nederlandse wegen, kunnen wij een bijdrage leveren aan het voorkomen van ongevallen door afleiding, in de auto én op de fiets. Enerzijds door bijvoorbeeld discussies op gang te brengen over gedragsregels op weg naar een noodzakelijk nieuwe sociale norm. Anderzijds door het bevorderen van het juiste gebruik van rijhulpsystemen in auto’s. Dit doen we ook door in gesprek te blijven met onze klanten. Als partner steunt de VNA de aanbevelingen van de Verkeersveiligheidscoalitie”.
Noodzakelijke maatregelen
Uit het rapport Kiezen of delen van SWOV (het instituut voor Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid) blijkt dat een verdubbeling van de handhaving en een veilige fietsinfrastructuur zorgen voor aanzienlijk minder doden en gewonden. De Verkeersveiligheidscoalitie roept het kabinet daarom op om de volgende maatregelen te nemen:
Investeer in veilige infrastructuur. Bijna 70% van de ernstig verkeersgewonden en meer dan een derde van de verkeersdoden is een fietser. Daarnaast is de verwachting dat het aantal fietsers de komende jaren blijft groeien. Maatregelen zijn hard nodig.
De Verkeersveiligheidscoalitie vraagt het kabinet om de volgende stappen te zetten:
- Investeer in veilige fietsinfrastructuur. Dat is de beste manier om ongevallen te voorkomen;
- Stimuleer het dragen van een fietshelm en geef meer informatie en advies over goede fietshelmen en helmdracht;
- Stimuleer 30 km/u binnen de bebouwde kom, waar het onveilige situaties verbetert;
- Verbied het opvoeren van e-bikes, fatbikes en andere licht elektrische voertuigen (LEV’s);
- Verklein snelheidsverschillen op het fietspad.
Investeer in verkeershandhaving. Als er meer kans is om aangehouden of beboet te worden, zorgt dit voor ander gedrag op de weg.
Om verkeershandhaving effectief in te zetten, vindt de Verkeersveiligheidscoalitie dat de politiecapaciteit moet worden vergroot:
- Onderzoek de mogelijkheid om verkeershandhavingsteams opnieuw in te stellen;
- De politieopleiding moet meer aandacht voor verkeershandhaving in het programma opnemen;
- Meer innovatie op het gebied van handhaving: investeer in MONOcams om handheld telefoongebruik tegen te gaan, automatiseer handhaving, vergroot het aantal staandehoudingen, bijvoorbeeld door inzet van buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s).
Gezien het toenemende aantal ongevallen waar voetgangers, fiets en e-bike enerzijds en auto’s en vrachtwagens anderzijds zijn betrokken, pleit de Verkeersveiligheidscoalitie voor het stimuleren van voertuigtechnologie ter bescherming van voetgangers, fietsers en andere weggebruikers.
Het kabinet heeft een ambitie van 0 verkeersslachtoffers in 2050. Deze doelstelling raakt echter steeds verder buiten bereik. De daling van het aantal dodelijke verkeerslachtoffers stagneert al jaren. Verkeersongevallen zorgen voor onnoemelijk menselijk leed en kosten de maatschappij jaarlijks 27 miljard euro.